Annemarie Spijkerman
Until the brush wiggles itself, you are not painting...
Van bovenstaand motto gaat de suggestie uit, dat het kunstwerk zichzelf creëert, als een soort automatisme, waarbij de abstracte hoogtij viert. We moeten echter eerder denken aan een autonome handeling. De vliegramp in de Bijlmer op 4 oktober 1992 heeft een grote impact op haar werk gehad. In haar eigen woorden: “Met één klap kwam dat vliegtuig naar de aarde. Dit was voor mij zo’n kantelpunt. Abstract schilderen was ineens niet interessant meer, er kwam een horizon in mijn werk en meer herkenbare elementen. Nu kon ik gaan maken wat ik graag wilde, het leek wel alsof ik in een nieuw land was geland”. Het betekent absoluut niet dat vanaf dat moment alles realisme is wat de klok slaat. Wel vind je in haar schilderijen een filosofisch aspect. Zij kunnen antwoord geven op vraagstukken uit het dagelijks leven, ongemerkt verschijnen vormen en kleuren op het doek die samen het beeld vertegenwoordigen van een verhaal dat verteld wil worden. Nogmaals over de vliegtuigramp: “Nadat dat vliegtuig was neergestort, bijvoorbeeld, legt Spijkerman uit, vroeg ik mij af waarom dat beeld nog niet was verschenen op het doek en terwijl ik mijn atelier binnenliep een keek naar mijn werk dat op de ezel stond zag ik dat ik het al geschilderd had.” Spijkerman ziet dan de contouren van een brandend neerstortend vliegtuig duidelijk zichtbaar op het schilderij waar ze op dat moment mee bezig is.
In haar werk wil Spijkerman een oorspronkelijke harmonie herstellen. De natuur met haar grote verscheidenheid aan vormen, kleuren en sferen is daarin steeds een bron van inspiratie. De schilderijen hebben dan ook veelal iets landschappelijks. Plekken waar je ooit was, graag bent, of naar toe wilt. Met de horizon als drager van verlangen en spiegel van de geest.
“Eigenlijk ben ik een verhalenverteller maar dan met kleur, vorm en gebaar. Op het spierwitte doek zet ik één lijn waarmee ik de spanning van het begin doorbreek en daarna verzamel ik een maximum aan kleur en vorm tot het hele vlak eruitziet als een bonte chaos. Hier en daar zijn op het doek vlakken die uitnodigen tot vereenvoudiging... verdieping en opheldering. In dat zoeken hiernaar ontstaat langzaam maar zeker een dialoog. Vormen verbinden zich en het doek gaat zichzelf formuleren.”
Hoewel de landschappen wel de boventoon voeren in het werk van Spijkerman, houdt zij zich ook bezig met tekenen en aquarelleren. “Als ik teken zijn de dingen zoals ze zijn, herkenbaar. De wereld is dan klein en intiem. En als ik aquarelleer schilder ik vaak mensen in het alledaagse. Zo is kunst altijd in beweging!”
Annemarie Spijkerman woont en werkt in Den Haag.