Marjoke Schulten
De spanning tussen het vermogen en onvermogen van de mens
Graficus Marjoke Schulten maakt autonome grafiek en wandobjecten in uiteenlopende materialen. Zij vierde in 2018 haar vijfentwintigjarig kunstenaarschap en ging op expeditie in een zeppelin. Deze reis leverde inspiratie voor een reeks nieuwe hoogdrukprenten waarbij zeppelins en onderzeeboten een prominente plaats innemen. In het werk komen een industrieel lijnenspel en het verlangen naar reizen, avontuur en onderweg zijn, op een bijzondere manier samen. Tijdens het drukproces van de oplage wordt er steeds gevarieerd in kleur en structuur. De nieuwe wijze van presenteren versterkt het autonome karakter van het werk.
In de loop der tijd zijn traditionele druktechnieken als ets, litho en linosnede aangevuld met hedendaagse snijtechnieken zoals snijplotter en lasercutting. Inspiratie wordt gevonden in reizen, vliegtuigen, zeppelins, schepen, dieren en mythologie. Naast werken op papier maakt Schulten wandobjecten.
Aanvankelijk verbeeldt zij in haar werk verhalen uit de klassieke mythologie, waarbij het reizen tussen de bovenwereld en onderwereld centraal staat. Rond het millennium verschuiven haar onderwerpen steeds meer naar de maritieme wereld. “Het ontstaan van de dingen, zoals dat in de klassieke verhalen wordt uitgelegd, verbeeldt ik in kranen, lichtsignalen, onderzeeboten, schepen en zeppelins. De haven is een plaats van zowel afscheid als van weerzien. Hier deed ook de onderzeeboot haar intrede. Ze is, zo bleek later, een schaduw in het water van de zeppelin die in de lucht voorbijtrekt. De archetypische vorm en het industriële lijnenspel van de constructie van de onderzeeboten en de luchtschepen fascineren Schulten enorm. In haar werk wordt deze vorm gespiegeld, verkleind, verdraaid of vervormd. Het beeld wordt met de jaren steeds abstracter en komt zelfs letterlijk los van het papier. Als wandobjecten lijken de luchtschepen klaar om weg te zweven. In haar prenten probeert zij het spanningsveld tussen het vermogen en onvermogen van de mens uit te beelden. Personages streven een doel na, dat niet haalbaar is of op zijn minst een illusie. De weg naar het doel blijkt op het laatste moment versperd. Vandaar dat het werk van Schulten in eerste instantie een blijmoedige uitstraling heeft - tijdens het proces van strevingen - maar tegelijkertijd de wrange bijsmaak heeft van de mislukking. De personages worden geconfronteerd met hun angsten, visioenen, dromen en verlangens. De vergeefsheid van dit alles betekent het slotakkoord. Reizen, het onderweg zijn, is hét belangrijkste thema. De droom dan wel illusie achterna.
Marjoke Schulten woont en werkt in Rotterdam.